اکسپوها می‌توانند سکوی پرتاب هنرمندان باشند

ایسنا/آذربایجان شرقی کارشناس مسئول هنرهای تجسمی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان‌شرقی با اشاره به آثار برگزاری پنجمین دوره اکسپوی هنری تبریز، گفت: علاوه بر مزیت‌های اقتصادی، اکسپوهای هنری و به ویژه اکسپوی تبریز، می‌تواند سکوی پرتاب هنرمندان باشد.

دکتر آیسان شیوا در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به جمله مشهور «در دنیای معاصر اگر برند نشده باشید، هیچ نیستید»، اظهار کرد: اکسپوهای هنری در دنیا محلی برای عرضه برند هستند که این برند شامل همه ابعاد اکسپو از هنرمند گرفته تا اثر هنری، مجموعه‌دار هنری و… می‌شود.

اثر هنری، کالای فرهنگی دارای ارزش است

وی با تاکید بر اینکه اثر هنری صرفا یک اثر نیست، بلکه یک کالای فرهنگی دارای ارزش است، گفت: زمانی که یک اثر هنری خود را به برند تبدیل می‌کند، دارای ارزش افزوده بوده و علاوه بر جنبه‌های هنری و زیبایی‌شناسی، کالای اقتصادی محسوب می‌شود.

وی افزود: در دنیا حراج‌های معروفی وجود که برای ما ایرانی‌ها، حراج‌ کریستیز بیش از همه شناخته شده است، چراکه یکی از شعبه‌های این حراج در دبی مستقر بوده و یک سوم و تا نصف فروش آثاری آن مربوط به آثار هنری ایرانیان، به ویژه آثار دوره معاصر است.

شیوا با اشاره به اینکه آثار هنرمندان ایرانی بیشتر در حراج کریستی-شعبه دبی شناخته شده و به فروش رفته و آثار بسیاری از هنرمندان ایرانی همانند “پیلارام، سهراب سپهری، احصایی، تناولی و کیارستمی” در این حراج با قیمت‌های خوبی به فروش رفته است، افزود: حراج‌ کریستیز در دنیا ۷۷ شعبه دارد و می‌توانیم این حراج بزرگ را با حراج‌های خود مقایسه کرده و در حقیقت برای خود مقصدی در نظر بگیریم.

وی با تاکید بر اینکه این حراج در سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶ به میزان چند بیلیون دلار گردش اقتصادی داشته و این مبلغ صرفا در زمینه خرید و فروش آثار هنری بوده است، اضافه کرد: در کشورمان نیز مهم‌ترین حراج هنری «حراج تهران» است که از سال ۹۱ شروع شده و تاکنون نیز ۱۳ دوره برگزار شده است.

دانش آموخته دکتری پژوهش هنر با تاکید بر اینکه حراج تهران نیز گردش مالی خوبی داشته و آخرین دوره حدود ۸۸ میلیارد تومان اثر هنری در این حراج به فروش رسیده است، افزود: این حراج نیز سکوی پرتاب هنرمندان شده است.

شهرهای معروف دنیا در اقتصاد هنر

این کارشناس هنری با اشاره به اینکه آرت‌فر نیویورک، حراج‌های بازل سوییس و حراج‌های پاریس نیز از جمله حراج‌های مهم و شناخته شده دنیا هستند، گفت: ولی در حالت کلی، سه شهر “نیویورک، لندن و هنگ کنگ” شهرهای معروف در حوزه اقتصاد هنر دنیا هستند.

وی با اشاره به ماجرای استقرار یکی از شعبه‌های حراج کریستیز در دبی نیز تشریح کرد: حوالی سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۶، زمانی که خاورمیانه را جهت تاسیس یکی از شعبه‌های حراج کریستیز بررسی می‌کردند، ایران خود به عنوان یکی از گزینه‌ها مطرح بود و در این زمان از یک سو سیستم بانکداری الکترونیکی هنوز در ایران جا نیفتاده بود و از سویی هم مسائل تحریمی و نبود مبادلات ارزی و مسایل و احتمالات فرهنگی باعث شد تا ایران از میان گزینه‌های تاسیس شعبه حذف شده و این شعبه در دبی تاسیس شود که این حراج تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد دبی گذاشت.

وی با بیان اینکه هنرمندانی که در حراج‌ها حضور می‌یابند، در قلب دو دسته “هنرمندان برند” و “هنرمندان نوظهور” شناخته می‌شود، ادامه داد: هنرمندان برند، شناخته شده بوده و آثار هنری‌شان خریدار خود را دارد، اما دسته دوم هنرمندان در حال ظهوری هستند که در دنیا شناخته شده نیستند، ولی به واسطه گالری به حراج معرفی می‌شوند و آثارشان به فروش می‌رسد؛ اینجاست که ارزش گالری‌ها مطرح می‌شود.

شیوا خاطرنشان کرد: یک گالری هر قدر فعالیت خوبی داشته و به عنوان یک برند شناخته شده باشد، در فروش آثار هنری و معرفی هنرمند نیز تاثیر بسیاری دارد.

وی با اشاره به چالش‌هایی که کرونا در رابطه با اقتصاد هنر ایجاد کرده است، گفت: کرونا نیز مسئله مهمی است که در وضعیت فعلی، از هنرمندان گرفته تا حراج‌های هنری کوچک و بزرگ درگیر این بحران شده و حراج‌های بزرگی مثل آرتفر نیویورک، اکسپوی بازل سوییس و هنگ کنگ در ابتدا حراج‌های خود را کنسل کرده و سپس به صورت آنلاین اقدام به برگزاری حراج هنری کردند.

موفق‌ترین فروش آنلاین در دوران کرونا توسط حراج کریستیز

این کارشناس هنری با تاکید بر اینکه در شرایط کرونایی، راحت‌ترین و در دسترس‌ترین گزینه برگزاری آنلاین حراجی‌ها است، یادآور شد: در این رابطه، موفق‌ترین فروش آنلاین را حراج کریستیز انجام داد و در اولین دوره فروش آنلاین که به مدت چهار ساعت و همزمان در چهار شهر برگزار شد، توانست حدود ۴۰۰ میلیون دلار فروش داشته باشد.

وی با تاکید بر اینکه کرونا همگام با تمام بخش‌های جامعه، سبک زندگی در عرصه هنر را هم تغییر داد و کارگزاران اکسپو را مجاب کرد تا سبک داد و ستدهایشان را تغییر دهند، افزود: اکسپو در دنیا، شبیه بورس عمل کرده و قوانین داد و ستدهای تجاری که در دنیا بر بازار بورس حاکم است، به نوعی در اکسپو نیز وجود دارد و می‌تواند در اقتصاد یک منطقه و کشور تاثیرگذاری بسیاری داشته باشد.

وی با اشاره به برگزاری پنجمین دوره اکسپوی تبریز نیز خاطرنشان کرد: حراج تبریز امسال پنجمین دوره برگزاری خود را تجربه می‌کند و حرکت بزرگی است که کار خود را آرام و به تدریج شروع کرده و با طمانینه جلو می‎‌رود؛ در هر دوره نیز کیفیت‌های جدیدی اضافه می‌کند.

شیوا یادآور شد: به عنوان مثال در دوره‌های قبلی، خود هنرمند به طور مستقیم به اکسپو دعوت می‌شد، اما از سال گذشته در این روند بازنگری شده و گالری‌ها و مجموعه‌دارها برای معرفی اثر و هنرمند دعوت می‌شوند که یک حرکت تخصصی است و این روند به ویژه در حوزه حمایت از هنرمندان نوظهور، کمک بسیاری می‌کند.

شهرگردی هنری از مزیت‌های برگزاری اکسپو است

وی با بیان اینکه اکسپوی تبریز یک جریان بوده و باید از ظرفیت‌های آن بهره برده و نباید آن را کوچک بشماریم، خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین مزیت‌هایی که اکسپو ایجاد می‌کند، شهرگردی هنری است که در دنیا جزو منابع پردرآمد توریسم محسوب می‌شود.

وی با اشاره به برگزاری جشنواره کن در فرانسه و آثار اقتصادی این رویداد، اظهار کرد: این جریان میلیون‌ها دلار گردش مالی دارد و می‌توانیم این قابلیت را در تبریز هم ایجاد کنیم؛ البته جریان فقط کار بخش دولتی نیست و بخش خصوصی باید در این رابطه، به مقتضای اهداف و منابع خود، کمک کند.

کارشناس هنرهای تجسمی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان با اشاره به اهمیت اصالت سنجی آثار هنری، تاکید کرد: هر قدر آثاری که در یک اکسپو عرضه می‌شود، اصیل بوده و دارای اصالت هنری باشد، همانقدر هم اعتبار اکسپو بیشتر می‌شود؛ خوشبختانه اکسپوی تبریز طی دوره‌های برگزاری خود سعی کرده گواهی اصالت آثار را درنظر گرفته و قرارداری برای فروش آثار بدهد تا خریدار یک شناسنامه از اثر در اختیار داشته باشد.

وی در ادامه با بیان اینکه قوانین کپی رایت ما ناقص بوده و قانونی که از هنر معاصر حمایت کند، فعلا تعریف نشده است، افزود: قانون مالکیت‌های ادبی و هنری ما مربوط به سال ۴۸ بوده و قانون جدیدی در این خصوص تصویب نشده است، در حالی که این عرصه به قوانین جدیدی نیاز دارد و در سال ۴۸ نیز هنوز معاصر با شکلی که الان می‌شناسیم، به وجود نیامده بود.

وی اضافه کرد: البته در سال ۹۰ یک لایحه از طرف وزارت ارشاد به مجلس تقدیم شده، ولی به مدت ۹ سال است که تصویب نشده است؛ شاید اگر این لایحه تصویب شود، قوانین جدید از آثار هنرمندان حمایت کند.

به گزارش ایسنا، نمایشگاه فروش آثار هنری تبریز(اکسپوی هنری تبریز) از ۳۰ اردیبهشت ماه تا دوم خرداد ماه سال ۱۴۰۰ در “رشته‌های نقاشی، خط نقاشی، مجسمه‌ و عکس” برگزار خواهد شد.